Παρίσι η πόλη του φωτός

 Το Παρίσι (γαλλικά: Paris, ΔΦΑ [paˈʁi]), γνωστό και ως η Πόλη του φωτός (Ville lumière), από τότε που εφοδιάστηκαν οι κύριες λεωφόροι του με φανούς γκαζιού το 1828 είναι η πρωτεύουσα της Γαλλίας και της περιοχής Ιλ ντε Φρανς (Île-de-France) και μία από τις ιστορικότερες πόλεις της Ευρώπης. 

Το Παρίσι περιλαμβάνει την πόλη του Παρισιού και τα περίχωρα και βρίσκεται σε ένα λεκανοπέδιο. Διοικητικά χωρίζεται σε είκοσι δημοτικά διαμερίσματα. Ο πληθυσμός της πόλης του Παρισιού ανέρχεται σε 2.187.526 (2017) και ο συνολικός πληθυσμός της μητροπολιτικής περιοχής σε 12.628.266 κατοίκους[6] και είναι έτσι μία από τις μεγαλύτερες πόλεις της Ευρώπης και του κόσμου. Επιπλέον είναι η πολιτιστική και οικονομική πρωτεύουσα της Γαλλίας, το σημαντικότερο κομβικό σημείο της και έδρα πολλών διεθνών οργανισμών, όπως της UNESCO.

Το Παρίσι είναι κτισμένο στο κέντρο του λεκανοπεδίου του Παρισιού, κατά μέσο όρο 65 μέτρα πάνω από τη στάθμη της θάλασσας. Η πόλη του Παρισιού περιβάλλεται από μεγάλα δάση, τα οποία προσφέρουν ανάσα δροσιάς και ανάπαυσης στους Παριζιάνους. Η έκταση της πόλης φτάνει τα 105,4 τετραγωνικά χιλιόμετρα, ενώ ολόκληρη η μητροπολιτική περιοχή ξεπερνά τα 14.518 τετραγωνικά χιλιόμετρα.

Ο Σηκουάνας ποταμός (γαλλ. la Seine) συνδέει το Παρίσι με το εσωτερικό της Γαλλίας, και πιο συγκεκριμένα με την Βουργουνδία και με την Μάγχη. Έπαιξε σπουδαίο ρόλο στην ανάπτυξη και εξέλιξη της πόλης. Χωρίζει το Παρίσι σε δύο άνισες όχθες, στην δεξιά όχθη (rive droite), όπου κυριαρχούν οι επιχειρήσεις και τα χρηματιστήρια, και την νότια, την αριστερή όχθη (rive gauche), όπου είναι ο παραδοσιακός τόπος διαμονής διανοουμένων και καλλιτεχνών.

Το Ιλ ντε λα Σιτέ (Île de la Cité) είναι μικρό νησάκι στον Σηκουάνα, στην καρδιά του Παρισιού. Κατοικήθηκε για πρώτη φορά στην αρχαιότητα και είναι, έτσι, το αρχαιότερο σημείο του Παρισιού. Ακριβώς δίπλα στο Ιλ ντε λα Σιτέ βρίσκεται το Ιλ Σαιν Λουί (Île Saint-Louis). Υπάρχει επίσης το μικρό τεχνητό νησάκι Ιλ-ω-Σίνι που δημιουργήθηκε το 1825.

Ο πληθυσμός της πόλης ανέρχεται στους 2.187.526 (2017) κατοίκους, ενώ μαζί με τα περίχωρα και τις γύρω κοινότητες, τη μητροπολιτική περιοχή δηλαδή, αγγίζει τους 12.628.266 κατοίκους περίπου[6], που την καθιστούν ως μια από τις μεγαλύτερες πληθυσμιακά πόλεις στην Ευρώπη. Η παγκόσμια κατάταξη το φέρνει στην 23η θέση

Το Παρίσι προσελκύει κάθε χρόνο εκατομμύρια τουρίστες  από όλον τον κόσμο που έρχονται να θαυμάσουν την αρχιτεκτονική της πόλης, τα μνημεία της αλλά και τα πλούσια σε εκθέματα μουσεία του. Ένα σημαντικό κομμάτι της πόλης είναι ο ποταμός Σηκουάνας ο οποίος χωρίζει την πόλη σε δύο μέρη, την αριστερή και τη δεξιά όχθη.

 Σημαντικότερα αξιοθέατα είναι ο Πύργος του Άιφελ, η Αψίδα του Θριάμβου, η Σακρέ Κερ στη Μονμάρτρη, η Παναγία των Παρισίων, το μνημείο της Βαστίλλης, η Πλατεία Βαντόμ, η Πλας ντε Βοζ, τα μουσεία του Λούβρου, του Ορσέ, του Πικάσο, το μουσείο του Ροντέν, το Μπωμπούρ με εκθέματα σύγχρονης τέχνης, το πανεπιστήμιο της Σορβόνης, καθώς και το παλάτι των Βερσαλλιών λίγα χιλιόμετρα έξω από το Παρίσι όπως επίσης και η Eurodisney.

Η πόλη του Παρισιού εξελίχθηκε από έναν κελτικό οικισμό, στα μέσα του 3ου αιώνα προ Χριστού πάνω στο νησί που βρίσκεται το σημερινό κέντρο της μεγαλούπολης, στον ποταμό Σηκουάνα. Το 52 π.Χ ο οικισμός κατακτήθηκε από τους Ρωμαίους. Τότε το Παρίσι ονομαζόταν Λουτέτια. Κατά την περίοδο της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας ο οικισμός μεγάλωσε σημαντικά και επεκτάθηκε και στην αριστερή όχθη του ποταμού Σηκουάνα. Εκεί δημιουργήθηκαν αμφιθέατρο, λουτρά και ένας χώρος συγκέντρωσης (Forum). Η πρώτη φορά που αναφέρεται στην ιστορία η πόλη των Παρισίων είναι από τον Ιούλιο Καίσαρα, στο έργο του «Ιστορία». Εκεί την αναφέρει ως Λουτετία και την φυλή που κατοικεί εκεί, ως Παρίσιους.

Τον 3ο αιώνα μ.Χ μερικοί ιεραπόστολοι έφεραν τον χριστιανισμό για πρώτη φορά στο Παρίσι. Ο άγιος Διονύσιος (Σαιν Ντενί) του Παρισιού έγινε, το 250 μ.Χ, ο πρώτος επίσκοπος του Παρισιού. Αργότερα, όμως, κατά την διάρκεια των διωγμών του αυτοκράτορα Δεκίου, αποκεφαλίστηκε στον λόφο της Μονμάρτρης. Στο μέρος όπου ετάφη ιδρύθηκε, τον 7ο αιώνα, η Βασιλική του Αγίου Διονυσίου (Saint Denis), η οποία χρησίμευε από τότε ως χώρος ταφής των Γάλλων βασιλέων. Το 360 η πόλη μετονομάστηκε οριστικά σε Παρίσι. Το 486 η ρωμαϊκή κυριαρχία έλαβε τέλος στο Παρίσι και στη Βόρεια Γαλλία, καθώς τα στρατεύματα των Μεροβιγγείων κατέλαβαν την πόλη. Ο βασιλιάς Χλωδοβίκος (Κλόβις Α΄) έγινε, το 481, ο πρώτος βασιλιάς του Φραγκικού βασιλείου.

Το 508 το Παρίσι έγινε πρωτεύουσα του κράτους των Φράγκων. Το 586 μια μεγάλη πυρκαγιά κατέστρεψε την πόλη ολοσχερώς. Ο πολύ σκληρός χειμώνας 763/764 - ο ποταμός Σηκουάνας πάγωσε ως τον πυθμένα - ήταν η αιτία του λιμού στο Παρίσι, ενώ πολλοί άνθρωποι πέθαναν από το κρύο. Η πόλη έχασε τη σημασία της και, το 794, ο Κάρολος ο Μέγας έκανε το Άαχεν πρωτεύουσα της αυτοκρατορίας. Τον 9ο αιώνα το Παρίσι δέχτηκε αλλεπάλληλες επιθέσεις των Βίκινγκς.

 Παρ' όλες τις πολύμηνες επιθέσεις των Βίκινγκς, και μετά από σκληρές μάχες και πολλά θύματα, και, αφού μεγάλο μέρος της πόλης είχε καεί, οι Βίκινγκς δεν ξαναεπιτέθηκαν στο Παρίσι. Το 987 ο Ούγος των Καπετιδών (Ούγος Καπέτος) έγινε βασιλιάς, έκανε το Παρίσι πρωτεύουσα της Γαλλίας και ίδρυσε τη δυναστεία των Καπετιδών που διήρκεσε μέχρι το 1328.

Το 1163 άρχισε η οικοδόμηση της Παναγίας των Παρισίων και γύρω από την πόλη κατασκευάστηκαν προστατευτικά τείχη. Το 1181 έγινε η πρώτη δημόσια αγορά. Κατά την διάρκεια του 13ου αιώνα υπήρξαν πολλές φυσικές καταστροφές στο Παρίσι, όπως παγωνιές και πλημμύρες. Το 1210 άρχισε να χτίζεται και το Λούβρο. 

Κατά την διάρκεια του Μεσαίωνα το Παρίσι ήταν χωρισμένο στη δεξιά όχθη, όπου κυριαρχούσε η πολιτική, η οικονομία και η θρησκεία, και στην αριστερή όχθη (rive gauche), όπου κυριαρχούσε το προπύργιο των διανοούμενων. Εκεί ιδρύθηκε, το 1257, το Πανεπιστήμιο της Σορβόνης.

Κατά την διάρκεια του 19ου και 20ού αιώνα, το Παρίσι φιλοξένησε συχνά την Παγκόσμια Έκθεση, που σημαδεύει έντονα την πρωτεύουσα. Ο Πύργος του Άιφελ εγκαινιάστηκε για την Έκθεση του 1889 (εκατό χρόνια της Γαλλικής Επανάστασης), το μετρό γι' αυτή του 1900. Ο γερμανικός στρατός κατέλαβε το Παρίσι κατά την διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου από το 1940 έως το 1944. 

Στις 25 Αυγούστου 1944 η άφιξη του δεύτερου τάγματος τεθωρακισμένων του στρατηγού Λεκλέρκ (Leclerc) σήμανε και το τέλος της κατάληψης της πρωτεύουσας, χωρίς να σημειωθούν παραπάνω ζημιές, καθώς ο στρατηγός Ντίτριχ φον Χόλτιτς (Dietrich von Choltitz), Στρατιωτικός Διοικητής της πόλης, δεν υπάκουσε στις διαταγές του Χίτλερ, που απαιτούσε την καταστροφή του Παρισιού

Η γαλλική πρωτεύουσα έχει μεγάλο αριθμό ιστορικών και θρησκευτικών κτηρίων, μουσείων, πάρκων και θεάτρων. Στο Παρίσι βρίσκονται περίπου 160 μουσεία, 200 μόνιμες εκθέσεις τέχνης (γκαλερί), 100 θέατρα, 600 κινηματογράφοι. Η προσφορά σε πολιτιστικές εκδηλώσεις περιλαμβάνει κονσέρτα, εκθέσεις, φεστιβάλ μουσικής και κινηματογράφου, επιδείξεις μόδας αλλά και αθλητικές εκδηλώσεις. 

Το Ανάκτορο Φονταινεμπλώ (Fontainebleau) μπήκε, το 1979, στον κατάλογο της UNESCO ως μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς και το ίδιο συνέβη με το παλάτι των Βερσαλλιών το 1981 και την όχθη του ποταμού Σηκουάνα το 1991.

Το Παρίσι βρίθει μουσείων και εκθεσιακών χώρων που καλύπτουν πληθώρα θεμάτων και ιστορικών περιόδων. Επιχειρώντας μία αναφορά στα πιο σημαντικά:

Το παγκοσμίως γνωστό μουσείο του Λούβρου, το οποίο άνοιξε τις πύλες του το 1793, περιλαμβάνει πάνω από 30.000 εκθέματα, από την αρχαιότητα μέχρι τον 19ο αιώνα. Πριν γίνει μουσείο ήταν βασιλική κατοικία και σήμερα είναι το μεγαλύτερο μουσείο του κόσμου. Βρίσκεται ακριβώς στο κέντρο του Παρισιού.

Το Μουσείο Ορσέ (Musée d'Orsay), παλαιός σιδηροδρομικός σταθμός που ανακατασκευάστηκε το 1986 για να στεγάσει αντικείμενα γαλλικής τέχνης της χρονικής περιόδου 1848 - 1914, φιλοξενεί μία πλούσια συλλογή ιμπρεσιονιστικών έργων, καθώς και εξαιρετικά ενδιαφέρουσες προσωρινές εκθέσεις.

Το κέντρο Ζωρζ Πομπιντού (Georges Pompidou) ή Μπωμπούρ (Beaubourg) ή Εθνικό κέντρο Τέχνης και Πολιτισμού, γνωστό για τη νεωτεριστική αρχιτεκτονική του, κτίσθηκε το 1977 και στεγάζει σύγχρονα έργα τέχνης.

Το Γκραν Παλέ (Grand Palais), άνοιξε στην παγκόσμια Έκθεση το 1900. Μέσα στο μουσείο βρίσκονται κυρίως πίνακες ζωγραφικής. Δίπλα, αλλά ενσωματωμένο στο μουσείο, βρίσκεται ένα δεύτερο Μουσείο, αυτό της Φυσικής Ιστορίας.

Το μουσείο του Πάμπλο Πικάσο είναι αφιερωμένο, όπως το λέει και ο τίτλος του, στον μεγάλο Ισπανό ζωγράφο. Εκτίθενται περίπου 250 έργα του Πικάσο, πίνακες αλλά και γλυπτά.

Το πάρκο της Βιλέτ, στο οποίο βρίσκονται τα μουσεία της Πόλης της μουσικής και της Πόλης των επιστημών και βιομηχανίας με την τεραστίων διαστάσεων κινηματογραφική αίθουσα Ζεόντ (οθόνη 1.000 μ²).

Το μουσείο Ροντέν, με τον συμπαθέστατο κήπο, που φιλοξενεί έργα του διάσημου γλύπτη.

Το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης της πόλης του Παρισιού, όπου φιλοξενούνται έργα των Πωλ Σεζάν, Πάμπλο Πικάσο και άλλων σύγχρονων δημιουργών.

Το Μουσείο της Όπερας, το Palais Garnier που κατασκευάστηκε από το Ναπολέοντα Γ΄.

Το Μουσείο Τεχνών και επιτηδευμάτων (Musée des Arts et Metiers).

Το Στρατιωτικό μουσείο στο Μέγαρο των Απομάχων

Η λεωφόρος των Ηλυσίων Πεδίων (Avenue des Champs-Élysées) είναι πιθανόν η πιο διάσημη λεωφόρος του κόσμου. Το πλάτος της φτάνει τα 71 μέτρα και το μήκος της τα 2 χιλιόμετρα, ξεκινά από την πλατεία Κονκόρντ (Place de la Concorde) και τερματίζει στην περιοχή της πλατείας Place Charles-de-Gaulle (Place de l’Étoile), όπου και η Αψίδα του Θριάμβου.

Ο Πύργος του Άιφελ είναι το ορόσημο της πόλης και η ψηλότερη κατασκευή της, με ύψος 324 μ. (μαζί με την κεραία).Οι εργασίες κατασκευής ξεκίνησαν το 1887 και ολοκληρώθηκαν το 1889. 

Στην αρχή είχε σχεδιαστεί για προσωρινή μόνο χρήση για την παγκόσμια έκθεση του 1889 αλλά ο τεράστιος και εκκεντρικός Πύργος εντυπωσίασε τόσο πολύ ώστε αποτελεί σήμερα σύμβολο τόσο του Παρισιού όσο και της Γαλλίας. Δέχεται πάνω από 6.000.000 επισκέπτες ετησίως, ενώ το 2002 συμπλήρωσε συνολικά 200.000.000 επισκέπτες από τότε που κατασκευάστηκε.

Η Αψίδα του Θριάμβου (Arc de Triomphe), με ύψος 50 μ. και μήκος 45 μ., κατασκευάσθηκε με εντολή του Ναπολέοντα Α΄. Οι εργασίες ξεκίνησαν το 1806 και η Αψίδα εγκαινιάστηκε το 1836 από τον βασιλιά της Γαλλίας Λουί Φιλίπ.

Η Σορβόννη είναι το αρχαιότερο πανεπιστήμιο βόρεια των Άλπεων. Ιδρύθηκε τον 13ο αιώνα.

Το Καφέ Λε Ντε Μαγκό αποτελεί επίσης γνωστό ορόσημο του Παρισιού.

Ο καθεδρικός ναός της Παναγίας των Παρισίων (Notre Dame de Paris) είναι ένας από τους αρχαιότερους καθεδρικούς ναούς της Ευρώπης. Άρχισε να κτίζεται το 1163 και ολοκληρώθηκε το 1345. Οι δύο πύργοι του έχουν ύψος 69 μέτρα καθένας, ενώ το μήκος όλης της εκκλησίας φτάνει τα 130 μέτρα και το πλάτος της τα 45 μέτρα. Συνολικά έχει χωρητικότητα 9.000 ατόμων.

Η εκκλησία του Αγίου Σουλπικίου (Saint Sulpice). Η σημερινή εκκλησία άρχισε να χτίζεται το 1649 και ολοκληρώθηκε τον 18ο αιώνα.

Η βασιλική της Ιερής Καρδιάς (Basilique de Sacré-Coeur) είναι ρωμαιοκαθολική εκκλησία στον λόφο της Μονμάρτρης, στο υψηλότερο σημείο της πόλης. Άρχισε να χτίζεται το 1876 και ολοκληρώθηκε το 1914.

Το Παρίσι, όπως και το Λονδίνο, είναι μια ευρωπαϊκή μεγαλούπολη με πολλούς πράσινους χώρους: πάρκα, κήποι, δάση στολίζουν την ατμόσφαιρα της γαλλικής πρωτεύουσας. Οι μεγαλύτεροι χώροι πρασίνου είναι το δάσος της Βενσέν και το δάσος της Βουλώνης, τα οποία καλύπτουν μια έκταση περίπου 10 τετρ. χλμ. και 8,5 τετρ. χλμ. και βρίσκονται στο νοτιοανατολικό και δυτικό άκρο του Παρισιού αντιστοίχως. Και τα δυο δάση περιλαμβάνουν ιππόδρομο, νησάκια, λίμνες, κήπους και άλλους πόλους έλξης, για παράδειγμα το ζωολογικό κήπο της Βενσέν (Vincennes) ή το μουσείο επιστημών Exploradome στη Βουλώνη.

Άλλοι σημαντικοί χώροι πρασίνου είναι οι φημισμένοι κήποι του Λουξεμβούργου (Jardins du Luxembourg), που περιλαμβάνουν και το Ανάκτορο του Λουξεμβούργου, ο Βοτανικός κήπος Jardin des Plantes, με διάφορα μουσεία (Μουσείο Φυσικής Ιστορίας) και θερμοκήπια και με έναν από τους πιο παλαιούς ζωολογικούς κήπους στον κόσμο (Ménagerie du Jardin des Plantes, έτος έναρξης λειτουργίας το 1794 ), η περιοχή Tuileries, με το Ανάκτορο του Κεραμεικού, το πάρκο των Μπυτ-Σωμόν, το οποίο περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, μια μικρή σπηλιά, το πάρκο της Βιλέτ με την περίφημη Πόλη των Επιστημών και της Βιομηχανίας, το πάρκο Μονσώ, το πάρκο Μονσουρί και πολλοί άλλοι χώροι πρασίνου.