Τα Δύο Πολύ Μεγάλα Φυσικά Λιμάνια Της Κρήτης

  Η Κρήτη έχει δύο πολύ μεγάλα φυσικά λιμάνια.

Το ένα βρίσκεται στην ανατολική πλευρά, εξήντα μίλια μακριά από τον Χάνδακα και ονομάζεται Σπιναλόγκα. στον κόλπο της Ελούντας

Το άλλο βρίσκεται στη δυτική πλευρά, ανάμεσα στο Ρέθυμνο και τα Χανιά, απέχει εβδομήντα μίλια από την πόλη του Χάνδακα και ονομάζεται Σούδα.

Και των δύο λιμανιών το στόμιο είναι στενό και με και με βόρειο προσανατολισμό. 

Το στόμιο της Σπιναλόγκας έχει πλάτος κάτι λιγότερο από μισί μίλι, ενώ της Σούδας ενάμιση μίλι. Επίσης, έχουν και τα δυο στο στόμιό τους τους από μια νησίδα.

Η νησίδα της Σπιναλόγκας βρίσκεται στο μέσο της απόστασης και λέγεται Μαραθονήσι, εκεί ακριβώς που στις μέρες μας χτίζεται το ομώνυμο οχυρό.

Η νησίδα της Σούδας απέχει οκτακόσια εβδομήντα βήματα από την ανατολική ακτή, δηλαδή από μιαν άκρη που βρίσκεται στην αντικρινή πλευρά της νησίδας και ονομάζεται Επωδεμούρι, εκεί ακριβώς που ο Ιάκωβος Φοσκαρίνης κατασκεύασε την προπέλα. Από την άλλη πλευρά, τη δυτική, η νησίδα απέχει διακόσια βήματα από το ακρωτήριο Μελέχας και ονομάζεται Φραρονήσι, πάνω στην οποία στις μέρες μας κατασκευάστηκε το οχυρό της Σούδας.

Το μήκος του λιμανιού της Σπιναλόγκας αρχίζει από τη μεριά του βορρά και απλώνεται προς τα ανατολικά σε απόσταση οκτώ μιλίων.

Το μήκος του λιμανιού της Σούδας εκτείνεται σε απόσταση έξι μιλίων με κατεύθυνση από τα βόρεια προς τα δυτικά, Και τα δύο λιμάνια είναι ασφαλή από κάθε κακοκαιρία και ικανά να ελλιμενίσουν κάθε τύπου πλοία, εμπορικά και πολεμικά, όσα κι αν είναι και γενικά είναι από κάθε άποψη άριστα αγκυροβόλια.

Μετά από το λιμάνι της Σούδας ακολουθούν το λιμάνι της πόλης των Χανίων και πέντε μίλια μακρύτερα προς δυσμάς το λιμάνι της νησίδας του Θοδωρού ή των Αγίων Θεοδώρων, όπου τώρα κατασκευάστηκαν τα δύο μικρά οχυρά που το προστατεύουν. Προχωρώντας ακόμη δυτικότερα απαντά κανείς το λιμάνι της Γραμβούσας, που βλέπει προς τα νότια, εκεί που μόλις πρόσφατα χτίστηκε το ομώνυμο οχυρό που προστατεύει το λιμάνι αυτό. Κατευθυνόμενοι προς τα νότια βρίσκεται το λιμάνι του Λουτρού, στο μέσο της ακτής των Σφακίων.

Φραγκίσκο Μπαρότση για τα Χανιά...

Περιγραφή των Χανίων από το βενετό Ευγενή Φραγκίσκο Μπαρότση, γιό του Ιακώβου, το 1577, ενώ βρισκόταν στο νησί...

Βενετικές Πηγές της Κρητικής Ιστορίας...