7 Αυγούστου 1944, θέση Σφακάκι, Ανώγεια: 78 χρόνια μνήμης και τιμής για τους ήρωες της θρυλικής μάχης

 Ο σεβασμός, ελάχιστος φόρος τιμής και μνήμης,

για Ήρωες Αθάνατους της εποχής εκείνης..

Η αξία της αντιστασιακής αυτής μάχης μεγεθύνεται  από το γεγονός ότι όχι μόνο κανείς από τους αιχμαλώτους και τους μαχητές του εφεδρικού ΕΛΑΣ δεν έπαθε το παραμικρό , αλλά και ολόκληρη η Γερμανοιταλική στρατιωτική δύναμη εξοντώθηκε.

Στις 7 Αυγούστου 1944, ο Γερμανός λοχίας των SS Γιόζεφ Ολενχάουερ, γνωστός στην περιοχή του Μυλοποτάμου σαν «Σήφης» συνοδευόμενος από ισχυρή ομάδα Γερμανών και Ιταλών στρατιωτών, θα μεταβεί στα Ανώγεια από το γειτονικό χωριό Γενί-Γκαβέ (σημερινή Δροσιά) όπου είχε την έδρα του και θα συλλάβει 98 γυναικόπαιδα, με σκοπό να τα μεταφέρει στο Ρέθυμνο και από εκεί στα στρατόπεδα συγκέντρωσης της Γερμανίας.

Ο λοχίας των SS Γιόζεφ Ολενχάουερ ήταν ένας ακραιφνής στρατιωτικός  που δεν είχε κανένα σεβασμό στον πόλεμο σε άμαχο πληθυσμό και γυναικόπαιδα. Δεκάδες οι μαρτυρίες παλαιών Ανωγειανών που έλεγαν πως χτυπούσε τις πόρτες με το πόδι του, τρομοκρατούσε τον πληθυσμό, χτυπούσε γυναίκες, όχι μόνο στα Ανώγεια αλλά και στην ευρύτερη περιοχή, καθώς η βάση του ήταν στο χωριό Δροσιά (Γενί Γκαβέ).Ο “Σήφης” όπως ήταν γνωστός θεωρούσε τον εαυτό του και το τρίτο Ράιχ άτρωτο και προχωρούσε σε ασυδοσίες. Αυτό ήταν το πρώτο του λάθος. Το δεύτερο και τελευταίο του λάθος, ήταν η βίαιη συμπεριφορά στον άμαχο πληθυσμό των Ανωγείων. 

Η οκταμελής ομάδα του ΕΛΑΣ Ανωγείων οπλίζεται κατάλληλα και περιμένει στην θέση Σφακάκι. Εκεί θα αιφνιδιάσουν τον Σήφη και την παρέα του και θα ελευθερώσουν από τα χέρια τους τα γυναικόπαιδα. Άπαντες οι γερμανοϊταλοί σκοτώνονται ή αιχμαλωτίζονται. Κανείς από τους αντάρτες και τους ομήρους δεν θα τραυματιστεί. Ο αιφνιδιασμός υπήρξε απόλυτος και η επιχείρηση κρίθηκε από τις πιο επιτυχημένες του Β Παγκοσμίου Πολέμου. Επικεφαλής της αποστολής ήταν ο Μανόλης Μανουράς (Σμαϊλομανόλης).

Η μάχη στο Σφακάκι θα είναι ένα από τα πέντε «επειδή» που θα αναφέρει η απόφαση Γερμανού διοικητή της Κρήτης για την καταστροφή των Ανωγείων.

Αναφέρει χαρακτηριστικά η διαταγή: «Επειδή η πόλις των Ανωγείων είναι κέντρο της αγγλικής κατασκοπείας εν Κρήτη και επειδή οι ανωγειανοί εξετέλεσαν τον φόνο του λοχίου φρουράρχου Γενί-Γκαβέ και της υπ’ αυτών φρουράς και επειδή οι Ανωγειανοί εξετέλεσαν το σαμποτάζ της Δαμάστας, επειδή εις Ανώγεια ευρίσκουν άσυλον και προστασίαν οι αντάρται των διαφόρων ομάδων αντιστάσεως και επειδή εκ των Ανωγείων διήλθον και οι απαγωγείς με τον Στρατηγόν Φον Κράιπερ χρησιμοποιήσαντες ως σταθμόν διαμετακομιδής τα Ανώγεια, διατάσσωμεν την ΙΣΟΠΕΔΩΣΙΝ τούτων και την εκτέλεσιν παντός άρρενος Ανωγειανού όστις ήθελεν ευρεθεί εντός του χωρίου και πέριξ αυτού εις απόστασιν ενός χιλιομέτρου».

Την δωδεκαμελή ομάδα του ΕΛ.ΑΣ Ανωγείων αποτελούσαν οι κάτωθι: Αρχηγός της ομάδας ήταν ο Εμμανουήλ Μανουράς (Σμαιλομανώλης) Μαζί του πολέμησαν: Εμμανουήλ Νταγιαντάς (Λαμπρινομανώλης) Ιωάννης Πασπαράκης (Γιαννιός της Χρόναινας) Ελευθέριος Αεράκης (Νταρολευτέρης) Χαράλαμπος Φρυσάλης (Φρυσαλοχαραλάμπης) Μανώλης Νταγιαντάς (Νταγιαντομανώλης) Γεώργιος Μανουράς (Γύπαρης) Πέτρος Πασπαράκης (Θοδωροπέτρος) Γεώργιος Ξημέρης (Ξημερογιώργης) Κωνσταντίνος Καφατσής, Γεώργιος Νταγιαντάς (Περβολιός) Δημοσθένης Πασπαράκης

Ενώ έμμεσο ουσιαστικό και καθοριστικό ρόλο έπαιξαν η Ειρήνη Μανουρά (Ζωνογιάννενα), ο Κωνσταντίνος Πατραμάνης, ο Κωνσταντίνος Δραμουντάνης (Γιαγκόκωστας), ο Κωνσταντίνος Νταγιαντάς (Λαμπρινόκωστας).

ΑΘΑΝΑΤΟΙ!