Το Κούμ Καπί Της Πόλης Των Χανίων

 Εξωτερικά της ανατολικής πλευράς των ενετικών οχυρώσεων και κοντά στην αμμώδη παραλία, στα τελευταία χρόνια της Τουρκοκρατίας είχε δημιουργηθεί ένα ολόκληρο χωριό Αράβων που τους ονόμαζαν «χαλικούτες». Αυτοί ζούσαν μέσα σε χαμόσπιτα και καλύβες και εργαζόταν στο λιμάνι και στην αγορά σε δουλειές που δεν έκαναν οι ντόπιοι. Η περιοχή αυτή ονομαζόταν στα τουρκικά Kum Kapisi (Πόρτα της Άμμου) από την ενετική Πύλη που σώζεται ακόμη εκεί.

".....Η μεταξύ Χανίων και Χαλέπας αμμώδης έκτασις Κουμ-Καπί παρεχωρήθη εις Βεγγαζίους, οίτινες αντί οικιών είχον σκηνάς, τας οποίας κατεσκεύαζον οι ίδιοι. Τούτο απετέλη μίαν ασχημίαν, καθόσον ο συνοικισμός ούτος των Βεγγαζίων, καταλαμβάνων το ωραιότερον μέρος της έξω πόλεως, λόγω της γειτνιάσεως αυτού προς την θάλασσαν εκώλυε την ένωσιν των Χανίων μετά της Χαλέπας.....».

«... Ολοι του οι κάτοικοι στεγάζονταν σε καλύβες κανωμένες από πασάλους ξύλινους και στεγασμένες και ντυμένες από ντενεκέδες. Το τελευταίο αυτό οικοδομικό υλικό αφθονούσε στα Χανιά, γιατί όλο το φωτιστικό υλικό (το πετρέλαιο ή γκάζι εξ ου και γκαζοντενεκές) εισαγόταν σε τέτοια δοχεία, τοποθετημένα ανά δύο μέσα στις γκαζόκασες..... Οι πρώτοι Χαλικούτες, έτσι λέγονταν μ'' ένα κοινό όνομα, όλοι αυτοί οι μαύροι και ημίλευκοι Αφρικανοί, μαζεύτηκαν στην Κρήτη και κυρίως στα Χανιά, από τα σκλοβοπάζαρα της Ανατολής, για τις δουλειές των δούλων (χαμάληδες, βαρκάρηδες, λούστροι) και κάθε άλλη παρακατεινή και βρωμερή δουλειά...... Ετσι σιγά σιγά εγκαταστάθηκαν στην πολιτεία μόνιμα, αφού οικόπεδο και οικοδομικό υλικό υπήρχε δωρεάν......."

 "......Από την συνοικίαν Κουμ-Καπί αφηρέθη το άθροισμα εκείνων των σκηνών και εις την θέσιν αυτήν ωκοδομήθησαν οικίαι λίθινοι. Δυστυχώς δεν ελήφθη εγκαίρως κυβερνητική πρόνοια και ο συνοικισμός εκείνος με τα μικρόσπιτα και τους στενούς και σκολιούς δρόμους παρουσιάζει ακόμη εικόνα Αφρικανικού χωρίου........"

Σήμερα η περιοχή αυτή είναι μια από τις πιο αναπτυγμένες της πόλης και κατά τους καλοκαιρινούς μήνες συγκεντρώνει χιλιάδες επισκέπτες, λόγω των πολλών και καλών εστιατορίων και καφέ, αλλά και της μοναδικής θέας προς τη θάλασσα.

http://www.chania