Ο Μακρύς Γιαλός στο δήμο Σητείας

Ο Μακρυγιαλός ή Μακρύ Γιαλός είναι χωριό της πρώην επαρχίας Σητείας και ομώνυμος πρώην δήμος του νομού Λασιθίου, με 610 κατοίκους με βάση την πληθυσμιακή απογραφή του 2001. Απέχει από την Ιεράπετρα 24 χλμ., από τη Σητεία 35 χλμ, από τον Άγιο Νικόλαο 60 χλμ και από το Ηράκλειο 123 χλμ. 

Με το πρόγραμμα Καλλικράτης, από 1ης Ιανουαρίου 2011 ο Μακρύ Γιαλός συνενώθηκε με το δήμο Ιεράπετρας.οι Τοπικές Κοινότητες Πεύκων, Χρυσοπηγής, Λιθινών και Περβολακίων αποχώρησαν από το Δ. Ιεράπετρας και εντάχθηκαν στον όμορο Δ. Σητείας.

Οι ανασκαφές έχουν φέρει στο φως μια Μινωϊκή έπαυλη καθώς και μια έπαυλη Ρωμαϊκής περιόδου.

Σήμερα έχει γίνει προορισμός διακοπών.

Πριν λίγα χρόνια Μακρύ Γιαλός ονομαζόταν ένας μικρός παραθαλάσσιος οικισμός σε φυσικό όρμο (Λιμανάκι) αποτελούμενο από λίγες αποθήκες κτισμένες στη άκρη της θάλασσας. Σε αυτές οι ντόπιοι κάτοικοι (που εκείνη την εποχή κατοικούσαν στα γύρω βουνά) αποθήκευαν προς εξαγωγή διάφορα προϊόντα όπως λάδι, σουλτανίνα, χαρούπια, σιτηρά και οικόσιτα ζώα, ενώ μέχρι σήμερα παράγεται το ξύγαλο Σητείας (ΠΟΠ). Επίσης τις χρησιμοποιούσαν για τα εισαγόμενα αγαθά, όπως λιπάσματα σιτηρά ξυλεία κλπ. Εκείνο τον καιρό ελάχιστες οικογένειες κατοικούσαν στο χωριό και μερικοί άνδρες διανυκτέρευαν όταν πήγαιναν στο ψάρεμα. Δεν υπήρχαν δρόμοι για τις μεταφορές επειδή το έδαφος είναι πετρώδες. Δεν υπήρχαν ως το τέλος του τελευταίου πολέμου, και μεταξύ του 1950 ως το1 970 οπότε το κράτος άρχισε να κατασκευάζει δρόμους. Η περιοχή ήταν πολύ φτωχή και εκείνη την εποχή ένας μεγάλος αριθμός κατοίκων μετανάστευσε σε μεγάλες πόλεις, όπως το Ηράκλειο και η Αθήνα. Πολλοί επίσης πήγαν στη Γερμανία και την Αυστραλία για ανεύρεση εργασίας.

Σήμερα Μακρύ Γιαλός ονομάζεται όλη η ευρύτερη περιοχή του τέως Δήμου. Η τουριστική περιοχή Μακρύ Γιαλού απαρτίζεται από τους οικισμούς Μακρύ Γιαλού και Ανάληψης. Έχει κτιστεί κατά μήκος του οδικού άξονα Σητείας - Ιεράπετρας. Η περιοχή οικοδομήθηκε πολύ σύντομα μεταξύ 1980 – 1995. Στη περιοχή έχει κτισθεί ένα μεγάλο ξενοδοχείο και πολλά μικρότερα. Πολλά επίσης ενοικιαζόμενα δωμάτια και διαμερίσματα είναι διαθέσιμα το καλοκαίρι. Ο πληθυσμός αριθμεί περίπου 1200 κατοίκους που προέρχονται κυρίως από τα χωριά Άγιος Στέφανος και Πεύκοι.

Στην άκρη της θάλασσας εκτείνεται μια αβαθής και αμμώδης παραλία, με νερά που είναι πολύ ζεστά ακόμη και στα τέλη Οκτωβρίου. Στην άκρη αυτής της παραλίας βρίσκεται το μικρό λιμάνι. Άλλες μικρότερες παραλίες είναι του Καλαμοκανιά, της Λαγκούφας, το Διασκάρι και της Λαγκάδας.

Η περιοχή έχει μεγάλη ποικιλία από ταβέρνες, μπαρ, καταστήματα τροφίμων, δώρων, τράπεζα, φαρμακείο, γιατρό, οδοντίατρο κλπ. Κάθε Παρασκευή γίνεται και λαϊκή στη διασταύρωση στο λιμανάκι. Για να έλθει κάποιος εδώ μπορεί να ταξιδέψει με πλοίο στα λιμάνια Σητείας, Αγ. Νικολάου ή Ηρακλείου. Επίσης αεροπορικώς από το αεροδρόμιο Σητείας και το αεροδρόμιο Ηρακλείου. Επίσης την περιοχή εξυπηρετούν τακτικά δρομολόγια λεωφορείων. Το καλοκαίρι τα τουριστικά γραφεία οργανώνουν εκδρομές στα αρχαιολογικά και φυσιολατρικά μέρη της Κρήτης (Κνωσός, Μουσεία, Σαμαριά, Βάι κλπ.), καθώς επίσης και σε μικρότερα νησιά (Χρυσή, Σπιναλόγκα)