Επιτυχημένη η κοινή εκδήλωση Ελλήνων, Βουλγάρων, Ρουμάνων και Τούρκων Πράσινων

 Ο στόχος για Βαλκάνια και ΝΑ Ευρώπη χωρίς πυρηνικά εργοστάσια και πυρηνικά όπλα, είναι σήμερα ακόμη πιο επείγων, απαραίτητος, αλλά και πολιτικά εφικτός: αυτό ήταν το βασικό συμπέρασμα της κοινής διαδικτυακής εκδήλωσης της 4.5.2022, που συνδιοργάνωσε το νέο κόμμα των Πράσινων με τα πράσινα κόμματα της Βουλγαρίας, της Τουρκίας και της Ρουμανίας, με υποστήριξη και από το Γραφείο Θεσσαλονίκης του Ιδρύματος Heinrich Boell των Γερμανών Πράσινων.

Καθώς οι αδειοδοτήσεις της Ε.Ε. για τις μονάδες του Κοζλοντούι εκπνέουν το 2027-9, κύρια ανοικτά αντιπυρηνικά μέτωπα αποτελούν σήμερα:

· Η πυρηνική συνεργασία της Τουρκίας με τη Ρωσία για τα υπό κατασκευή πυρηνικά εργοστάσια της Τουρκίας στο Ακούγιου και τη Σινώπη, όπου η ρωσική πλευρά θα ελέγχει τόσο την τεχνολογία των μονάδων όσο και τον εφοδιασμό τους με πυρηνικό καύσιμο: η εισβολή στην Ουκρανία ανατρέπει τα δεδομένα και επιβάλλει άμεση διακοπή των εργασιών κατασκευής και τερματισμό των συμφωνιών. Σε εξέλιξη βρίσκεται διεθνής καμπάνια υπογραφών των Τούρκων Πράσινων.

· Οι συνεννοήσεις των κυβερνήσεων Ελλάδας και Βουλγαρίας για νέα πυρηνική μονάδα στο Κοζλοντούι με έμμεση ελληνική χρηματοδότηση μέσω εγγυημένης απορρόφησης της ηλεκτροπαραγωγής της για ολόκληρη την εικοσαετία 2030-2050. Σημαντική ήταν εδώ η τοποθέτηση του Borislav Sandov, αντιπροέδρου της νέας βουλγαρικής κυβέρνησης συνεργασίας, υπουργού Περιβάλλοντος και επικεφαλής των Πράσινων της Βουλγαρίας: το κόμμα τους είναι αντίθετο στην πυρηνική ενέργεια και διαφωνεί με την ελληνική πρόταση για τη νέα πυρηνική μονάδα στη Βουλγαρία. Σοβαρά ερωτήματα προκύπτουν για τη σιωπή της ελληνικής κυβέρνησης, καθώς επίσημα βουλγαρικά χείλη επιμένουν ότι η συγκεκριμένη επικίνδυνη πρόταση κατατέθηκε προσωπικά από τον ίδιο τον κ. Μητσοτάκη προς τον Βούλγαρο πρωθυπουργό.

Τις συγκλίσεις των Πράσινων της ευρύτερης περιοχής, συμπλήρωσε η παρέμβαση της Ρεμπέκα Χαρμς, συν-επικεφαλής της ομάδας των Πράσινων/EFA στο ευρωκοινοβούλιο το 2009-2016, με συντριπτικά στοιχεία που αποδομούν τους ισχυρισμούς για «επιτυχημένη» στήριξη της Γαλλίας στην πυρηνική ενέργεια: 50% του γαλλικού πυρηνικού δυναμικού βρέθηκε για ολόκληρη εβδομάδα εκτός λειτουργίας τον περασμένο Απρίλιο για τεχνικά προβλήματα, η Γαλλία έφθασε να πληρώνει την κιλοβατώρα μέχρι και 30 φορές υψηλότερα από την Γερμανία που έκλεισε τα δικά της πυρηνικά, η κατασκευή νέων πυρηνικών μονάδων προσκρούει σε ανυπέρβλητα εμπόδια και καθυστερήσεις, τα πολυδιαφημισμένα «μικρά πυρηνικά» υπάρχουν μόνο ως σχέδια με απροσδιόριστο μακρινό ορίζοντα.

Ομιλητές στην εκδήλωση ήταν:

· Borislav Sandov, αντιπρόεδρος της βουλγαρικής κυβέρνησης και υπουργός Περιβάλλοντος, επικεφαλής του Πράσινου Κινήματος της Βουλγαρίας.

· Μιχάλης Τρεμόπουλος, συν-εκπρόσωπος των Πράσινων, πρώην ευρωβουλευτής,

· Albena Simeonova και Dr. Petar Kardjilov, εκπρόσωποι του Πράσινου Κινήματος της Βουλγαρίας,

· Dr. Ümit Şahin, εκπρόσωπος των Πράσινων της Τουρκίας,

· Proff. Adi-Maria Simoiu, Εκπρόσωπος των Ρουμάνων Πράσινων, Partidul Verde,

· Νίκος Χρυσόγελος, μέλος του Συμβουλίου των Πράσινων, πρώην ευρωβουλευτής.

Παρεμβάσεις έγιναν από τους:

· Χρήστο Ελευθεριάδη, καθηγητή Πυρηνικής Φυσικής στο ΑΠΘ,

· Rebecca Harms, πρώην συν-επικεφαλής των Πράσινων του ευρωκοινοβουλίου

· Deniz Melsa Ergenc, εκπρόσωπο των Πράσινων της Τουρκίας

Το βίντεο της εκδήλωσης, που οργανώθηκε με αφορμή τα 36 χρόνια από το Τσερνομπίλ, είναι διαθέσιμο στον σύνδεσμο https://fb.watch/cOndRE8WQK/.

Αναλυτικά:

Οι Πράσινοι της Βουλγαρίας είναι αντίθετοι στην πυρηνική ενέργεια και διαφωνούν με την πρόταση συνεργασίας της ελληνικής κυβέρνησης προς τη βουλγαρική για δημιουργία νέου πυρηνικού εργοστασίου στη Βουλγαρία, τόνισε ο αντιπρόεδρος της βουλγαρικής κυβέρνησης, Borislav Sandov.

Ο Borislav Sandov είναι επικεφαλής των Βούλγαρων Πράσινων και ταυτόχρονα Υπουργός Περιβάλλοντος και αντιπρόεδρος της κυβέρνησης συνεργασίας, που σχηματίστηκε τον περασμένο Δεκέμβριο. Η τοποθέτησή του έγινε σε διαδικτυακή αντιπυρηνική εκδήλωση, που διοργάνωσαν στις 4.5.2022 οι Έλληνες Πράσινοι, με συμμετοχή Πράσινων από Βουλγαρία, Ρουμανία, Τουρκία, Κύπρο και Γερμανία, και με υποστήριξη από το Γραφείο Θεσσαλονίκης του Ιδρύματος Heinrich Boell των Γερμανών Πράσινων. Η εκδήλωση έγινε με αφορμή την επέτειο των 36 χρόνων από το μεγάλο πυρηνικό ατύχημα στο Τσερνομπίλ και στη σκιά των συζητήσεων μεταξύ ελληνικής και βουλγαρικής κυβέρνησης για δημιουργία νέου πυρηνικού εργοστασίου στη Βουλγαρία.

Η δημόσια τοποθέτηση του Μπόρισλαβ Σάντοβ έχει ιδιαίτερη σημασία, από τη στιγμή που ο άλλος αντιπρόεδρος της βουλγαρικής κυβέρνησης, κ. Βασίλεφ, βρίσκεται σε σχετικές συνεννοήσεις τους τελευταίους μήνες με την ελληνική κυβέρνηση.

Κατά την τοποθέτησή του ο επικεφαλής των Πράσινων της Βουλγαρίας κ. Sandov διατύπωσε την θέση του κόμματος των Πρασίνων της Βουλγαρίας εναντίον της πυρηνικής ενέργειας. Είναι επιτακτική η ανάγκη, επισήμανε, να προχωρήσει η μαζική παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές καθώς και οι εφαρμογές αποθήκευσης ενέργειας και έξυπνων δικτύων. Αυτό θα συμβάλει και στην αντιμετώπιση της παγκόσμιας κλιματικής κρίσης πολύ νωρίτερα από το ορόσημο του 2030. Μόνη βιώσιμη λύση είναι να προωθηθεί από όλες τις χώρες άμεσα η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία και η Πράσινη Μετάβαση χρηματοδοτώντας εφαρμογές ΑΠΕ και αποθήκευσης ενέργειας, και να σταματήσει η κατασκευή του πυρηνικού εργοστασίου στην Τουρκία.

Ξεκινώντας ο κ. Sandov, αναφέρθηκε στον σχηματισμό κυβέρνησης συνεργασίας στη Βουλγαρία από 4 πολιτικές δυνάμεις με ιδεολογικές διαφορές (κεντρώοι, κεντροαριστεροί, κεντροδεξιοί και πράσινοι) μετά από πολιτική κρίση και 3 συνεχόμενες βουλευτικές εκλογές. Στη συμφωνία κυβερνητικής συνεργασίας δεν υπάρχει σαφής αναφορά στην υποστήριξη της πυρηνικής ενέργειας, αλλά μόνο σε μελέτη από ανεξάρτητο φορέα για πιθανές ανάγκες κατασκευής νέων πυρηνικών μονάδων. Η μελέτη αυτή δεν έχει γίνει ακόμα και φυσικά δεν έχουν ληφθεί αποφάσεις από τη βουλγαρική κυβέρνηση ή κάποιο υπουργείο σχετικά με την κατασκευή νέων πυρηνικών μονάδων. Τα ΜΜΕ έχουν αναπαραγάγει συζητήσεις μεταξύ του Έλληνα και του Βούλγαρου πρωθυπουργού και του αντιπροέδρου της κυβέρνησης, Βασίλεφ για επένδυση της Ελλάδας στο Κοζλοντούι για παραγωγή ενέργειας που θα μεταφέρεται στο ελληνικό δίκτυο. Δεν έχουν ληφθεί αποφάσεις, ούτε έχουν γίνει διαπραγματεύσεις και διαβούλευση μεταξύ των μελών της κυβέρνησης και της κοινωνίας. Η θέση του κόμματος των Πρασίνων της Βουλγαρίας – που συμμετέχουν στην κυβέρνηση – είναι ότι δεν υποστηρίζουν την πυρηνική ενέργεια. Επισήμανε ότι έχουμε κρίση φυσικού αερίου, όχι ενεργειακή κρίση. Λύση σίγουρα δεν είναι η κατασκευή νέου πυρηνικού εργοστασίου σε 10 χρόνια, καθώς απαιτείται λύση άμεσα. Φυσικά υπάρχει και

διαφωνία σχετικά με την διαχείριση των πυρηνικών αποβλήτων, που δεν μπορούν να παραμείνουν σε Βουλγάρικο έδαφος και να γίνει εκεί η διαχείρισή τους.

Ανέφερε επίσης ότι προτάθηκε στο πλαίσιο συνάντησης Βούλγαρων και Ρουμάνων αξιωματούχων, την προηγούμενη εβδομάδα, να μεταφερθεί στην Ελλάδα ηλεκτρική ενέργεια από πυρηνικά εργοστάσια της Ουκρανίας, μέσω Ρουμανίας και Βουλγαρίας, έτσι ώστε να μειωθεί η ελληνική κατανάλωση φυσικού αερίου για ηλεκτροπαραγωγή και η περίσσεια φυσικού αερίου να παρασχεθεί στην Βουλγαρία και στην Ουκρανία. Για να μπορεί να εφαρμοστεί η λύση αυτή, λόγω περιορισμένης δυναμικότητας των δικτύων μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας όσο και των αγωγών μεταφοράς φυσικού αερίου, χρειάζεται άμεσα βελτιστοποίηση όλων των δικτύων. Σε κάθε περίπτωση πρόκειται για προσωρινή λύση, και στα επόμενα 1-2 χρόνια είναι επιτακτικό να προχωρήσει η μαζική παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές καθώς και εφαρμογές αποθήκευσης ενέργειας και έξυπνων δικτύων. Αυτό θα συμβάλει και στην αντιμετώπιση της παγκόσμιας κλιματικής κρίσης, χωρίς να χρειάζεται να περιμένουμε το 2030. Επισήμανε ότι η Ρωσία χρηματοδοτεί τον πόλεμο στην Ουκρανία εξάγοντας συμβατικά καύσιμα και υπηρεσίες πυρηνικής ενέργειας, όχι τεχνολογίες ΑΠΕ. Τελειώνοντας επισήμανε ότι η λύση είναι να προωθηθεί από όλες τις χώρες άμεσα η Πράσινη Συμφωνία και η Πράσινη Μετάβαση, χρηματοδοτώντας εφαρμογές ΑΠΕ και αποθήκευσης ενέργειας και να σταματήσει η κατασκευή του πυρηνικού εργοστασίου στην Τουρκία.

Εκ μέρους των Πράσινων της Τουρκίας, ο Dr. Ümit Şahin, έδωσε στοιχεία σχετικά με την εξέλιξη της κατασκευής του πυρηνικού εργοστασίου στο Ακούγιου (3 πυρηνικοί αντιδραστήρες). Η κατασκευή του εργοστασίου, 100% ρωσικής ιδιοκτησίας, ξεκίνησε το 2018 μετά από καθυστερήσεις 40 ετών λόγω αντιδράσεων του αντιπυρηνικού κινήματος στην Τουρκία. Μέχρι στιγμής έχει ξεκινήσει η κατασκευή 3 πυρηνικών αντιδραστήρων από τους 4 που προβλέπονται. Η παραγόμενη ηλεκτρική ενέργεια θα αγοράζεται από τις εταιρείες της Τουρκίας σύμφωνα με διακρατική συμφωνία μεταξύ Τουρκίας-Ρωσίας, αλλά η υποτίμηση της τούρκικης λίρας κάνει τη συμφωνία λιγότερο συμφέρουσα για την Τουρκία. Η παραγωγή προγραμματίζεται να ξεκινήσει το 2023 με την ολοκλήρωση του 1ου αντιδραστήρα. Προσωπική του εκτίμηση ότι δεν πρόκειται να ξεκινήσει πριν το 2025, και το 2030 για το σύνολο των αντιδραστήρων. Αυξάνεται έτσι η ενεργειακή εξάρτηση της Τουρκίας από την Ρωσία, η οποία θέλει να κατασκευάσει και δεύτερο πυρηνικό εργοστάσιο στη Σινώπη, αν και θα είναι δύσκολο λόγω του πολέμου με την Ουκρανία. Η περιοχή είναι σεισμογενής και υπάρχει και πιθανότητα τσουνάμι. Από τις γειτονικές χώρες, η Κύπρος κινδυνεύει περισσότερο από τυχόν ατύχημα στο εργοστάσιο. Μετά την ταξινόμηση της πυρηνικής ενέργειας ως «ενέργεια χαμηλών εκπομπών», η Τουρκία που μόλις πέρσι επικύρωσε την Συμφωνία του Παρισιού για το κλίμα, υποστηρίζει ότι η κατασκευή του πυρηνικού εργοστασίου θα συμβάλει στους κλιματικούς της στόχους. Η τουρκική κυβέρνηση θέλει να επιταχύνει τις εργασίες κατασκευής του πυρηνικού εργοστασίου και αυτό έχει σαν αποτέλεσμα πολλά εργατικά ατυχήματα (πάνω από 3 ατυχήματα τους προηγούμενους 2-3 μήνες - το ένα θανατηφόρο). Οι Πράσινοι της Τουρκίας έχουν ξεκινήσει νέα καμπάνια να σταματήσει η κατασκευή του πυρηνικού εργοστασίου και έχουν μαζέψει ήδη πάνω από 6.000 υπογραφές, καλώντας την κυβέρνηση να ενισχύσει τις εφαρμογές ΑΠΕ και να προχωρήσει σε απολιγνιτοποίηση χωρίς χρήση πυρηνικής ενέργειας.

Στον χαιρετισμό / τοποθέτηση που έστειλε η Γερμανίδα Rebecca Harms, πρώην συν-επικεφαλής των Πράσινων του ευρωκοινοβουλίου, επισήμανε ότι δεν υπάρχει εύκολος δρόμος για εφοδιασμό με πλήρως βιώσιμη ενέργεια αλλά στον πυρήνα της στρατηγικής πρέπει να είναι η επιτάχυνση της εγκατάστασης όλων των μορφών ΑΠΕ, καθώς και η ενίσχυση των στρατηγικών εξοικονόμησης ενέργειας που είναι εξίσου σημαντικές. Η προπαγάνδα των πυρηνικών παρουσιάζει την Γαλλία ως το καλό παράδειγμα για την βιωσιμότητα της πυρηνικής ενέργειας. Τον Απρίλιο του 2022 για μια ολόκληρη εβδομάδα το μισό δυναμικό των πυρηνικών εργοστασίων των 61.4 GW ήταν μη διαθέσιμο αναγκάζοντας την Γαλλία να πληρώσει υπέρογκα ποσά για να καλύψει τις ανάγκες της σε ηλεκτρική ενέργεια. Το ενεργειακό μίγμα στην Γαλλία είναι 71% πυρηνικά και 21% ΑΠΕ. Αν οι μισοί αντιδραστήρες είναι εκτός λειτουργίας και δεν έχει αέρα, η Γαλλία έχει ιδιαίτερα υψηλές ανάγκες σε αέριο που πρέπει να καλυφθούν από γειτονικές χώρες προκειμένου να μην υπάρχουν διακοπές ηλεκτροδότησης. Από το 2005 και μετά οι εισαγωγές ρεύματος της Γαλλίας από την Γερμανία ήταν περισσότερες

από ό,τι το αντίστροφο. Επιπλέον, οι γαλλικοί πυρηνικοί αντιδραστήρες, με μέσο χρόνο ηλικίας τα 31 χρόνια, δεν είναι αξιόπιστοι, αντιμετωπίζουν σοβαρά τεχνικά προβλήματα και ωθούν προς τα πάνω τις τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος. Δεν προβλέπεται κατασκευή νέων αντιδραστήρων στην Γαλλία, ενώ οι αντιδραστήρες μικρής κλίμακας είναι ακόμα στα σχέδια. Οι υπέρμαχοι της πυρηνικής ενέργειας παραγνωρίζουν ότι η Ρωσία είναι παίκτης-κλειδί και στην κατασκευή πυρηνικών αντιδραστήρων, αλλά και ότι οι τωρινές στρατιωτικές επιχειρήσεις εναντίον πυρηνικών εργοστασίων επιβεβαιώνουν ότι τα πυρηνικά εργοστάσια σε καιρούς πολέμου μοιάζουν με προεγκατεστημένες πυρηνικές βόμβες και μπορούν να γίνουν όπλα μαζικής καταστροφής. Κλείνοντας παρέπεμψε σε δύο εκθέσεις: World nuclear industry status report και World nuclear waste status report.

Η εκπρόσωπος των Ρουμάνων Πράσινων, καθηγήτρια Adi-Maria Simoiu, επισήμανε ότι δεν αποτελεί λύση η κατασκευή πυρηνικού εργοστασίου στην Βουλγαρία για ρεύμα σε γειτονικές χώρες καθώς ο κύριος προμηθευτής καυσίμου είναι η Ρωσία και δεν μπορεί να γίνει αλλαγή σε άλλο τύπο καυσίμου για λόγους ασφαλείας. Περίπου 20 εργοστάσια χρειάζεται να κλείσουν με το εμπάργκο, καθώς χρησιμοποιούν καύσιμα από τη Ρωσία. Άλλο σοβαρό πρόβλημα είναι ότι η πυρηνική ενέργεια δεν είναι πράσινη ενέργεια, αφού υπάρχει ανάγκη εγκαταστάσεων αποθήκευσης πυρηνικών αποβλήτων, που επιβαρύνουν ιδιαίτερα το περιβάλλον. Ο χώρος που κατασκευάζεται στην Βουλγαρία κοντά στο Κοζλοντούι είναι επιφανειακός και θα πρέπει να παρακολουθείται για 350 χρόνια (!). Δυστυχώς παρατηρούνται και πολλές περιπτώσεις καρκίνου σε παιδική ηλικία. Όσον αφορά τη Ρουμανία γίνονται συζητήσεις με τις ΗΠΑ για εγκατάσταση modular πυρηνικών αντιδραστήρων, που θα λειτουργήσουν όμως πειραματικά με απρόβλεπτες επιπτώσεις. Επιβεβαίωσε την ανάγκη για εναλλακτικές πηγές ενέργειας, όπως άνεμος, ήλιος, νερό και όχι για κατασκευή πυρηνικών εργοστασίων. Παράλληλα θα πρέπει να βρεθούν οικονομικές λύσεις παγκοσμίως, για βιομηχανία με λιγότερη κατανάλωση ενέργειας. Να ενθαρρυνθεί η τοποθέτηση οικιακών φωτοβολταϊκών, με την περίσσεια ενέργεια να διατίθεται στο δίκτυο.

Η εκπρόσωπος του Πράσινου Κινήματος στη Βουλγαρία, Albena Simeonova, αναφερόμενη και στην παρουσίαση που έστειλε ο Dr Petar Kardjilov επισήμανε ότι είναι πολύ σημαντικό να γίνει κοινή διαβαλκανική εκστρατεία ενημέρωσης σχετικά με την πρόθεση των κυβερνήσεων Ελλάδας και Βουλγαρίας να κατασκευαστεί πυρηνικό εργοστάσιο στην Βουλγαρία για παραγωγή ενέργειας για την Ελλάδα.

Η Βουλγαρία αποτελούσε δορυφόρο της πρώην Σοβιετικής Ένωσης και εξακολουθεί να εξαρτάται σχεδόν 100% από ρωσικές ενεργειακές πηγές. Σε δημοψήφισμα του 2012, λιγότερο από 20% συμμετείχαν, αλλά το 65-70% ήταν υπέρ της πυρηνικής ενέργειας. Τώρα λόγω της ενεργειακής κρίσης το πυρηνικό λόμπι έχει επηρεάσει την κοινή γνώμη και ίσως το ποσοστό των Βούλγαρων που είναι υπέρ της πυρηνικής ενέργειας να ανέρχεται στο 80-85%. Σε τοπική δημοσκόπηση στην περιοχή του Κοζλοντούι, περίπου το 100% των ερωτηθέντων απάντησε θετικά για την κατασκευή πυρηνικού εργοστασίου στην περιοχή τους αλλά στην ερώτηση αν θέλουν πυρηνικά απόβλητα στην περιοχή τους, το 100% απάντησε αρνητικά.

Μέχρι πρόσφατα σήμερα η πολιτική για ΑΠΕ στη Βουλγαρία είχε αδυναμίες, αλλά η νέα κυβέρνηση στη Βουλγαρία υποστηρίζει την χρήση ΑΠΕ για θέρμανση και παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας.

Ο καθηγητής πυρηνικής φυσικής του ΑΠΘ, κ. Χρήστος Ελευθεριάδης εξέφρασε την ανησυχία του για τα πυρηνικά εργοστάσια που βρίσκονται σε περιβάλλον πολεμικών επιχειρήσεων, όπως το μεγάλο πυρηνικό εργοστάσιο της Ζαπορίζια με 6 αντιδραστήρες συνολικής εγκατεστημένης ισχύος 5,5 -6 GW, που θα μπορούσε να τροφοδοτήσει μια χώρα μεγέθους σαν την Ελλάδα.

Η πρόταση της ελληνικής κυβέρνησης για κατασκευή πυρηνικού εργοστασίου στην Βουλγαρία προφανώς έχει ως στόχο να παρακάμψει τις δικαιολογημένες ελληνικές αντιδράσεις, οι κίνδυνοι όμως από ένα πυρηνικό εργοστάσιο είναι οι ίδιοι είτε κατασκευαστεί στην Ελλάδα είτε στην Βουλγαρία. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, περισσότερο ανησυχητικοί είναι οι γεωπολιτικοί λόγοι και όχι τόσο κίνδυνοι όπως η σεισμικότητα μιας

περιοχής. Συνεχίζοντας, επισήμανε ότι υπάρχει ανάγκη για ελεγχόμενη παραγωγή ενέργειας που σημαίνει είτε λιγνίτης με αρνητικές επιπτώσεις στην κλιματική αλλαγή είτε πυρηνική ενέργεια γιατί η παραγωγή ενέργειας από ΑΠΕ δεν είναι ελεγχόμενη. Καταρχήν καλό θα ήταν να μπορούσαν να αποφευχθούν και οι δυο πηγές ενέργειας, λιγνίτης και πυρηνικά, αλλά ίσως οι αντιδραστήρες 4ης γενιάς που μειώνουν το συνολικό απόθεμα πυρηνικών αποβλήτων θα ήταν μια επιλογή, που όμως έχει κινδύνους.

Όσον αφορά την ενεργειακή αυτονομία των κτιρίων του ΑΠΘ, ο κ. Ελευθεριάδης σημείωσε ότι έχει δημιουργηθεί μια επιτροπή ενεργειακής αναβάθμισης του ΑΠΘ που έχει καταθέσει συγκεκριμένες προτάσεις και στην Περιφέρεια για χρηματοδότηση για παραγωγή ενέργειας με Φ/Β με ενεργειακό συμψηφισμό (net metering). Ο ενεργειακός συμψηφισμός αποτελεί καλή λύση καθώς αποτελεί κατανεμημένη παραγωγή, αλλά προτεραιότητα είναι η εξοικονόμηση ενέργειας. Όσον αφορά ειδικότερα τις ανεμογεννήτριες, θα πρέπει να σταματήσει η ανεξέλεγκτη τοποθέτησή τους στις κορυφογραμμές, αλλά να επιλεγούν υπεράκτιες θέσεις που θα διατεθούν μέσω πλειοδοτικού διαγωνισμού. Σε επίπεδο τοπικής αυτοδιοίκησης θα μπορούσε να παραμείνει η δυνατότητα εγκατάστασης αιολικών σε συγκεκριμένες θέσεις.

Η εκπρόσωπος της (διακοινοτικής) Αντιπυρηνικής Πλατφόρμας στην Κύπρο, Cagla Elektriksi, στην τοποθέτησή της σημείωσε ότι το πυρηνικό εργοστάσιο που κατασκευάζεται στο Ακούγιου στην Τουρκία είναι σε απόσταση 50 km από την Κερύνεια και αποτελεί πηγή ανησυχίας για όλους. Θα επηρεάσει το επίπεδο ασφάλειας – διαβίωσης όλων των Κυπρίων, αλλά και ευρύτερα (δες σεισμό Φουκουσίμα/ με το τσουνάμι και τον όλεθρο που οδήγησαν).

Η εκπρόσωπος των Πράσινων της Τουρκίας, Deniz Melsa Ergenc, επίσης εξέφρασε την διάθεση συνεργασίας των Πράσινων Τουρκίας με τους υπόλοιπους πράσινους της Ευρώπης.

Στην αρχή της εκδήλωσης, ο κ. Μιχάλης Τρεμόπουλος, συνεκπρόσωπος των Πράσινων, πρώην ευρωβουλευτής, έθεσε το γενικότερο πλαίσιο. Τα πυρηνικά εργοστάσια αλλά και τα ορυκτά καύσιμα ανήκουν σε ένα ενεργειακό μοντέλο καταστροφικό, ρυπογόνο, επικίνδυνο και ανελεύθερο, σε έναν δρόμο αντιοικολογικό, πανάκριβο, συγκεντρωτικό, αυταρχικό, τεχνοκρατικό, που αναπαράγει έναν κόσμο επιδοτήσεων, χαριστικών δανείων και εξαρτήσεων. Δεν αποτελούν το μέλλον, έρχονται από ένα επικίνδυνο παρελθόν.

Το πυρηνικό λόμπι προσπαθεί να ανακάμψει μετά τις μεγάλες καταστροφές στο Τσερνομπίλ και τη Φουκουσίμα, τα 120 σοβαρά "περιστατικά" στη Γαλλία, τα προβλήματα σε πολλούς πυρηνικούς αντιδραστήρες σε όλο τον κόσμο, το οριστικό κλείσιμο των πυρηνικών αντιδραστήρων στη Γερμανία, την ανάγκη εξεύρεσης εκατοντάδων δις ευρώ για επιδιορθώσεις και αντικαταστάσεις υπαρχόντων αντιδραστήρων, την ίδια στιγμή που δεν έχει επιλυθεί το θέμα των ραδιενεργών αποβλήτων, ιδιαίτερα αυτών που έχουν δεκάδες χιλιάδες χρόνια ημι-ζωής. Εκμεταλλευόμενο την κλιματική κρίση και την μεγάλη έκρηξη των τιμών ενέργειας προσπαθεί να πλασαριστεί ως "λύση" και να βάλει χέρι στα δημόσια ταμεία, στο πλαίσιο της "ταξινόμησης" της πυρηνικής ενέργειας ως "πράσινης" (μαζί με το ορυκτό αέριο).

Τα προβαλλόμενα νέα "μικρά" πυρηνικά εργοστάσια δεν είναι "ακίνδυνα", "αποκεντρωμένα" και "ευέλικτα", αφού η διασπορά τους θα έφερνε τον πυρηνικό τρόμο πιο κοντά μας. Τα δήθεν "ειρηνικά" πυρηνικά εξελίσσονται σε πολεμικά, είτε με παραγωγή υλικού για πυρηνικά όπλα είτε ως στόχος επιθέσεων (όπως στην Ουκρανία) και αποτελούν ασύμμετρες απειλές, μέσα σε ένα παγκόσμιο έλλειμα δημοκρατίας, συγκρούσεων και εξοπλισμών, που έρχονται να επιδεινώσουν το κλιματικό χάος και την ίδια την επιβίωση του πλανήτη. Μόνη πράσινη λύση είναι η μετάβαση προς τις αστείρευτες, ήπιες και ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, με ορθή χωροθέτηση και σεβασμό στο περιβάλλον, στην κλίμακα και ποιότητα που χρειαζόμαστε και με συμμετοχή των πολιτών, με έμφαση στην εξοικονόμηση, σε έναν δρόμο φθηνότερο, οικολογικό, δίκαιο και ασφαλή.

Ακολούθησε παρέμβαση από τον κ. Λευτέρη Λεβαντή ο οποίος συμμετείχε στο συνέδριο που έγινε στο Κίεβο 25 χρόνια μετά το Τσερνομπίλ, με θέμα τις επιπτώσεις του ατυχήματος. Του έκανε εντύπωση ότι δεν υπήρχε συμμετοχή Ρώσων αξιωματούχων, παρόλο που όταν έγινε το ατύχημα η Ουκρανία ανήκε στην πρώην Σοβιετική

Ένωση. Από την εποχή του συνεδρίου υπήρχαν ήδη προβλήματα ρωγμών στη σαρκοφάγο από σκυρόδεμα που κάλυψε τον αντιδραστήρα.

Ο Νίκος Χρυσόγελος, πρώην ευρωβουλευτής και μέλος του Συμβουλίου των Πράσινων, στην τοποθέτησή του επισήμανε ότι αυτό που αντιμετωπίζουμε είναι μια κρίση φυσικού αερίου σε εξέλιξη. Απαιτείται να γίνουν δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις για χρηματοδότηση έργων μείωσης κατανάλωσης ενέργειας σε κτίρια και εγκαταστάσεων ΑΠΕ. Η πρόταση των κυβερνήσεων για επέκταση των αγωγών φυσικού αερίου είναι ακριβή, ενώ η κατασκευή πυρηνικών εργοστασίων είναι ανεφάρμοστη καθώς απαιτούνται 10-20 χρόνια για να γίνουν.

Ήδη το 1/3 των πυρηνικών εργοστασίων στην Ευρώπη είναι γερασμένα και θα πρέπει να αντικατασταθούν με κόστος περίπου 230 δις Ευρώ. Για να είναι όμως βιώσιμη μια επένδυση σε πυρηνικό εργοστάσιο απαιτείται κρατική συμμετοχή και χρηματοδότηση. Γι’ αυτό και οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις (όπως η Γαλλία) προσπαθούν να αντλήσουν χρήματα από ευρωπαϊκούς πόρους, βαφτίζοντας την πυρηνική ενέργεια, «πράσινη».

Στη Γαλλία υπάρχουν πρωτοβουλίες πολιτών για να παρακολουθούν τυχόν συμβάντα που δεν αναφέρονται από τα πυρηνικά εργοστάσια. Άλλο σημαντικό θέμα είναι η διάθεση των πυρηνικών αποβλήτων από κάποιες χώρες στην Ρωσία, που τις καθιστά ευάλωτες σε τυχόν εκβιασμό. Επίσης, οι πυρηνικοί αντιδραστήρες – όπως φαίνεται από τον πόλεμο στην Ουκρανία – αποτελούν απειλή σε περίπτωση πολέμου. Οι κυβερνήσεις καλύπτουν τα πραγματικά προβλήματα και ξεκινούν επικοινωνιακές καμπάνιες για να επανέλθει η συζήτηση για την πυρηνική ενέργεια. Κλείνοντας, κατέληξε ότι υπάρχουν πολλά προβλήματα γεωστρατηγικά, οικονομικά και οικολογικά.